Aardbevingen

Laatst bijgewerkt op

13 juli 2023

Het is onmogelijk een aardbeving te voorspellen. Het is wel mogelijk zich daarop voor te bereiden. Een goede voorbereiding verhoogt de overlevingskansen aanzienlijk. Zelden wordt alles volledig in puin gelegd en het grootste gevaar vormen vallende voorwerpen.

Voorzorgsmaatregelen

Gebouwen optrekken, inrichten en onderhouden:

Leef bij de bouw de regels na die voor aardbevingsgevoelige gebieden gelden en zie erop toe dat het huis goed in de funderingen wordt verankerd. Vraag professionele hulp. Beveilig de schouw met gegalvaniseerd metaal.
Laat elementen afbreken die niet vastzitten en die niet bijdragen aan uw comfort: valse plafonds, balkon, dakgoten, schoorstenen.
Werk met flexibele buizen en aansluitingen om breuken en lekken te voorkomen.
Onderhoud uw huis goed. Dicht scheuren in muren en plafonds en zorg voor een goed onderhoud van de gas- en elektriciteitsinstallaties.
Veranker toestellen (airconditioning, heetwaterinstallatie, droogkast, vaatwasser, enz.) en zware meubels in de muur en/of in de grond.
Hang spiegels, schilderijen, kaders of dergelijke op een zodanige wijze op dat ze bij een aardbeving niet loskomen. Hang niets op boven het bed, de zitmeubels of andere zitplaatsen.
Bevestig verlichting op een stevige manier (hanglampen, muurlampen, enz.).
Plaats de televisie, computers of andere voorwerpen op een antislipmat of bevestig ze met klittenband, maar plaats ze niet op een glad oppervlak.
Vergrendel kastdeuren om te vermijden dat ze open gaan en dat de inhoud eruit valt.
Voorzie de ramen van veiligheidsfolie.
Duid duidelijk aan hoe de toevoer van water, gas en elektriciteit moet worden afgesloten of weer aangezet. Bevestig het nodige gereedschap om het gas af te sluiten aan de gastoevoerbuis. Zorg ervoor dat de water-, gas- en elektriciteitstoevoer steeds bereikbaar zijn.
Plaats bedden en stoelen ver van ramen en schouwen. Sluit ramen en gordijnen om te voorkomen dat glasscherven door heel de kamer worden verspreid.

Gewoontes van alle dag:

Berg makkelijk breekbare, zware of grote voorwerpen niet in de hoogte op. Zet deze voorwerpen zo dicht mogelijk bij de grond en berg ze op in schokbestendige kasten.
Berg ontvlambare producten en chemische producten niet nabij een warmtebron op en ook niet in ruimten waar ze kunnen leeglopen. Berg ze in een schokbestendige kast op (vergrendel indien nodig de kastdeuren) op de onderste plank.
Zorg ervoor dat de benzinetank van uw auto altijd zo goed als vol is. Bij een aardbeving zijn benzinestations vermoedelijk enkele dagen buiten dienst.

Persoonlijke voorbereiding:

Schrijf u en uw gezinsleden in bij het Belgische consultaat of de Belgische ambassade in het land waar u verblijft. Laat weten wanneer u naar het buitenland gaat of voor langere tijd afwezig bent.
Win informatie in bij de lokale overheden over de mogelijke risico’s in het gebied waar u woont en over de veiligheidsvoorschriften.
Zorg ervoor dat uw kinderen steeds in het bezit zijn van een identiteitsfiche met nuttige informatie en telefoonnummers (adres, bloedgroep, contactpersonen, noodoproepnummers, telefoonnummer van de ambassade)
Ga door uw huis en spoor in elke kamer mogelijke gevaren op.
Ga na wat waar u in elke kamer kunt schuilen en houd oefeningen om er snel naartoe te gaan.
Spreek met uw gezin over een mogelijke aardbeving, over wat iedereen in dat geval moet doen en spreek een verzamelpunt af.
Stel een crisisplan op. Duid ook een gemeenschappelijke contactpersoon aan voor alle gezinsleden voor het geval onderling contact niet meer mogelijk is . Deze persoon woont bij voorkeur iets verder af. Na een aardbeving zijn langeafstandsgesprekken meestal nog mogelijk, terwijl het lokale netwerk het laat afweten.
Stel een noodkit samen die u in geval van evacuatie meeneemt, met inbegrip van water en onbederfelijke voedingswaren.
Neem deel aan aardbevingsoefeningen. Op die manier leert u aan wat u bij een aardbeving moet doen.
Leer de basisbeginselen van EHBO.
Bespreek met uw makelaar wat uw verzekering in geval van een aardbeving dekt.

Zorg ervoor dat alle gezinsleden (ook de jongere kinderen) goed weten:

wat ze moeten doen in geval van een aardbeving.
wat het gezinsplan is in geval van een natuurramp.
waar de noodkit staat.
waar gas, water en elektriciteit kunnen worden afgesloten.
wat de noodoproepnummers zijn.
welke radiozender officiële informatie geeft in geval van een natuurramp.

Tijdens de aardbeving

In alle omstandigheden:

BLIJF KALM en roep ook de anderen op tot kalmte. Haast u niet. Buk u, bescherm het hoofd en blijf waar u bent! De zwaarste schokken duren een tot twee minuten.
Denk na over de gevolgen van wat u gaat doen.
Volg de instructies van de lokale overheden om iedereen zo vlug mogelijk in veiligheid te brengen.
Bel enkel in geval van nood. Het telefoonnetwerk zal snel overbelast zijn. Er moeten noodoproepen kunnen worden gepleegd.
Zet de radio aan indien u er bij kunt, en luister naar de eerste berichten.

U bevindt zich in een gebouw:

Verlaat het gebouw, indien dat makkelijk kan. Zo niet, wacht rustig af, het is onmogelijk een gebouw volledig te ontruimen tijdens een aardbeving.
Blijf op uw verdieping. De trappen kunnen beschadigd zijn en er zal wellicht grote drukte zijn aan de uitgangen.
Neem in geen geval de lift. De stroom kan uitvallen en u dreigt in de lift opgesloten te blijven.
Blijf niet op een balkon staan.
Ga dicht bij een binnenmuur, een steunpeiler staan of zoek dekking onder stevige meubels (tafels, bureaus, stoelen, bedden, enz.) of onder een deurkozijn.
Leun niet tegen een muur.
Houd u ver van buitenmuren, kasten en rekken waaruit dingen kunnen vallen, ramen, voorwerpen in glas.
Houd u ver van warmtebronnen (radiatoren, oven, kookvuur, enz.).
Bescherm uw hoofd met de armen en houd u vast aan het meubel waaronder u schuilt om enige vorm van beschutting te hebben (Drop – Cover – Hold On). Als u niet onder een stevig meubel kunt schuilen, ga dan in een deuropening staan, dat is relatief veilig.
Als u een rolstoelpatiënt bent, blokkeer de wielen van de stoel en bescherm nek en hoofd.
Bescherm uw gezicht en hoofd tegen vallende brokstukken met een zakdoek, een deken, een doos, een hoofdkussen, een krant, een stuk stof of elk ander nuttig voorwerp.
Open de ingangsdeur en zet de binnendeuren op een kier om te vermijden dat ze door de aardbeving klem komen te zitten.
Staat u in een lift op het ogenblik van de eerste schokken, duw dan op alle knoppen en verlaat de lift zo snel mogelijk.
Maak geen vuur.
Maak geen gebruik van de telefoon.
Vermoedelijk gaat het brandalarmsysteem af, al is er geen brand in het gebouw.

U ligt in bed:

Blijf in uw bed liggen en bescherm uw hoofd met een hoofdkussen.
Als er een of ander voorwerp op u kan vallen, zoek dan de dichtstbijzijnde veilige plek op.
Indien U uit uw bed komt, let dan op voor glasscherven op de grond.

U bent buiten:

Ga zo ver mogelijk uit de buurt van gebouwen, muren, verlichtingspalen, bomen, hoogspanningskabels.
Hurk neer en bescherm uw hoofd. Voorwerpen zoals televisieantennes, schoorstenen, bloempotten of andere voorwerpen kunnen vallen en personen verwonden die in de buurt van een gebouw staan.
Ga geen gebouw binnen zonder de toestemming van de bevoegde autoriteiten. Naschokken kunnen nog meer schade toebrengen aan reeds geraakte gebouwen.
Vervolg uw weg en blijf in dezelfde richting lopen.
Bent u in een tunnel, verlaat deze in kalmte en zo snel mogelijk.
Kijk in de bergen vooral uit voor vallende rotsblokken.

U bent in de auto:

Rem niet te bruusk. Rem rustig af en zet u waar mogelijk aan de kant op. Blijf niet in het midden van de weg staan om de doorgang van de hulpdiensten niet te belemmeren
Laat de veiligheidsgordel om tot het beven stopt. Blijf in de auto tot de aardbeving over is.Bomen, hoogspanningskabels, palen, verkeersborden en andere voorwerpen kunnen vallen gedurende de aardbeving. Door stil te blijven staan, vermindert het risico op ongevallen. In de auto bent u beschut tegen vallende voorwerpen.
Probeer niet de auto te verlaten wanneer elektrische kabels op of naast de auto gevallen zijn (bewaar een veilige afstand van minimaal 10 meter). Wacht op hulp.
Wanneer de aardbeving over is, wees voorzichtig. Laat de auto best staan. Vermijd bruggen, tunnels, ondergrondse wegen of op- en afritten die door de aardbeving kunnen vernield zijn. Vermijd ook wegen waar aardverschuivingen, aardverzakkingen of liquefactie zich kunnen voordoen.
Denk eraan dat verkeerslichten en de signalisatie vermoedelijk uitgevallen zijn.
Verwijder u van het strand en de oever van waterlopen. Aardbevingen kunnen een tsunami veroorzaken.
Als u hulp nodig hebt, markeer dan "HELP" op een van de ruiten van uw auto.

Na de aardbeving

Eerste reacties:

Stel u in op de mogelijke gevolgen van de aardbeving (naschokken, tsunami, aardverschuivingen, overstromingen, enz.) die nog meer schade kunnen veroorzaken aan gebouwen die bij de eerste schokken reeds geraakt werden.
Blijf kalm.
Vergewis u ervan dat u zich zonder gevaar kunt verplaatsen en zonder schade te veroorzaken.
Ga na of er geen beginnende brand is. Na aardbevingen komt brand vaak voor.
Ga na of de personen in uw omgeving het wel stellen en biedt waar nodig hulp. Controleer of niemand in de lift vastzit. Ga ook na of uw buren geen hulp nodig hebben. Verleen hen hulp of roep de hulpdiensten als u niet zeker bent dat u in alle veiligheid hulp kunt bieden.
Probeer niet zwaargewonden te verplaatsen zonder het advies van een deskundige, tenzij het leven van die persoon in gevaar is. Dit zou hun gezondheid ernstig kunnen schaden.
Bij een gaslek, open ramen en deuren en verwittig de autoriteiten. Verlaat onmiddellijk die plaats.
Als u hulp nodig hebt, markeer dan "HELP" op een van uw ramen.
Luister naar de lokale en nationale radiozenders.
Reageer op de vragen van de hulpdiensten en belemmer niet hun werk. De hulpverleners hebben voorrang.
Verspreid geen geruchten. Vertrouw enkel de informatie van de autoriteiten.
De school zorgt voor uw kinderen. Ga ze niet ophalen.

Preventie van collaterale schade:

Draag beschermende schoenen en kleren (broek, T-shirt met lange mouwen en handschoenen).
Sluit water, elektriciteit en gas af.
Maak geen vuur, rook niet.
Controleer of uw huis geen (onmiddellijke) gevaar oplevert. Als u oordeelt dat uw huis niet veilig is, verlaat het en ga niet terug naar binnen.
Verzamel en verwijder het afval: draag hierbij voldoende bescherming (voor ogen, handen, voeten, enz.) Verwijder onmiddellijk geneesmiddelen en ontvlambare of giftige stoffen.
Open voorzichtig de kasten.
Verlucht de woning.
Verspil geen water of eten. De bevoorrading is wellicht onderbroken.
Gebruik geen water en nuttig geen eten dat in contact kan geweest zijn met glasscherven of puin.
Als de watertoevoer niet afgesloten is, vul het bad en andere reservoirs en vaten met water, voor het geval het water later wordt afgesloten. Drink dit water niet, informeer eerst bij de bevoegde autoriteiten of het water drinkbaar is. U kunt ook ijsklontjes laten smelten om als drinkwater te gebruiken.
Als de watertoevoer afgesloten is, denk eraan dat er nog een watervoorraad is in de heetwaterinstallatie en in de spoelbak van het toilet (niet in de toiletpot zelf!).
Spoel het toilet niet door als de riolering beschadigd is. Ontlasting die niet afgevoerd kan worden, is een belangrijke ziektebron..
Als u huisdieren hebt, ga ze zoeken. Let wel, na een aardbeving kunnen ze de oriëntatie kwijt zijn en een ander gedrag vertonen. Sluit ze best op in een gesloten ruimte. Als u de plaats moet ontruimen en u de huisdieren niet kunt meenemen, plaats ze dan in een op voorhand gekozen dierenasiel.
Ga na of uw schoorsteen schade heeft opgelopen. Een beschadigde schouw kan brand of koolmonoxidevergiftiging veroorzaken.
Maak foto’s van de schade.
Bescherm uw huis tegen inbraak.

Evacuatie:

Als u het huis moet verlaten, neem dan de noodkit mee die u op voorhand hebt klaargezet. Hang een bericht op met het adres waar u naartoe gaat. Neem het strikte minimum mee.
Neem niet de lift en wees voorzichtig op de trap.
Rij niet met uw auto, tenzij het niet anders kan.
Houd u ver van de kust of van oevers, zelfs lang na het einde van de schokken kan er nog een vloedgolf komen.
Ga niet in de stad wandelen. Dit kan gevaarlijk zijn en het werk van de hulpdiensten bemoeilijken. Begeef u naar het verzamelpunt.

Als u bedolven raakt:

Panikeer niet.
Probeer vast te stellen waar u zich bevindt en ga na of u gewond bent. Als u met iemand buiten kunt communiceren, is dit nuttige informatie voor de hulpdiensten.
Bescherm uw luchtwegen met een doekje.
Blijf stil liggen om niet teveel stof te veroorzaken.
Tracht contact op te nemen met iemand buiten. Probeer dit te doen via de gsm, als u die bijhebt. Zo niet, vermoei u niet teveel door te roepen. Als u roept, kunt u ook veel stof inademen. Roep enkel in hoogste nood. Tracht de aandacht te trekken door klopsignalen op muren en buizen of met een fluitje, als u dat bij de hand hebt.
Maak geen vuur.

Onthoud

Voor een aardbeving:

Schrijf u en uw gezinsleden in bij het Belgische consulaat of de Belgische ambassade in het land waar u verblijft.
Ga na welke gevaren er in elke kamer zijn.
Ga na wat een veilige plek in elke kamer is en houd oefeningen om er snel naartoe te gaan.
Stel een crisisplan op.
Stel een noodkit samen.
Vraag uw kinderen om steeds een identiteitsfiche met nuttige gegevens en telefoonnummers bij zich te dragen.

Gedurende de aardbeving:

Blijf kalm.
Als u in een gebouw bent, houd u ver van buitenmuren, kasten en rekken waaruit dingen kunnen vallen, ramen, voorwerpen in glas. bescherm het hoofd met uw armen en houd u vast aan het meubel waaronder u schuilt
Als u buiten bent, ga zo ver mogelijk uit de buurt van gebouwen, muren, verlichtingspalen, bomen, hoogspanningskabels. Hurk neer en bescherm uw hoofd.
Als u in de auto bent, rem rustig af en zet u waar mogelijk aan de kant, blijf in de auto tot het beven is gestopt.

Na een aardbeving: